ΣΤΕΦΑΝΙ ΑΠΟ ΑΣΠΑΛΑΘΟ

Μια ιστορία που μου αφηγήθηκαν υπήρξε τούτη τη φορά η αφόρμηση ν’ αρχίσει να ξετυλίγεται το νήμα της αληθινής ζωής και να μπλεχτεί κατόπιν μ’ αυτό της φαντασίας, προσφέροντάς μου τον σύνδεσμο που χρειαζόμουν ανάμεσα σε πραγματικότητα και μύθο, για να εμπνευστώ ένα ακόμη μυθιστόρημα.               Τίτλος του: «Στεφάνι από Ασπάλαθο». Θάμνος ο ασπάλαθος, φύεται σε θερμές, παραθαλάσσιες συνήθως, περιοχές. Την άνοιξη γεμίζει κίτρινα άνθη κι αργότερα, όταν εκείνα χάνονται, οι βλαστοί του ξεραίνονται και μετατρέπονται σε σκληρά αγκάθια.

Αρχαία η ονομασία του φυτού. Τη συναντάμε στην Πολιτεία του Πλάτωνα, στον μύθο του Αρδιαίου, όπου αναφέρεται πως με τον αγκαθωτό ασπάλαθο τιμωρούνταν οι τύραννοι στον Άδη, μύθος που θα εμπνεύσει τον Σεφέρη να γράψει  το 1971 το ποίημά του «Επί Ασπαλάθων».  Τα αγκάθια του ασπάλαθου με ώθησαν κι εμένα να εμπνευστώ τον τίτλο, που υποδηλώνει εμφανώς πως το στεφάνι της ηρωίδας μου, της Κασσιανής, είναι ακάνθινο. Μικρή ακόμη, δεκαπέντε μόλις χρόνων είναι, σαν το φορά «αφού ήρθαν έτσι τα πράγματα», όπως λέει ο Λυκούργος τότε στην αρχή, φράση που καρφώνεται στα φυλλοκάρδια της σαν ένα πρώτο αγκάθι. Εκείνη είναι μεγαλωμένη σ’ ένα εξαιρετικά αυστηρό θεοκρατικό περιβάλλον, όπως ορίζει ο ιεροκήρυκας πατέρας της. Εκείνος, δεκαοχτώ χρόνων, οραματίζεται το μέλλον του στο πανεπιστήμιο της πρωτεύουσας. Ένα εφηβικό φιλί και μια βάρβαρη τιμωρία θα τους δέσουν αρχικά, για να τους χωρίσουν στη συνέχεια οι προσωπικές του επιλογές κι η ίδια η Ιστορία.

Τα χρόνια δύσκολα απ’ την αρχή της γνωριμίας τους ακόμη: 1939, Μεταξική δικτατορία, φανφάρες καθεστωτικών, παντοκρατορία της Ασφάλειας, διαρκές κυνήγι των αριστερών συνθέτουν τον περίγυρο. Ακολουθεί ο πόλεμος, η Κατοχή, ο Εμφύλιος κι η ματωμένη κοινωνία της δεκαετίας του ’50. Ο Λυκούργος μάχεται όλα αυτά τα χρόνια για τα προσωπικά του ιδανικά· εκείνη πίσω επωμίζεται τις ευθύνες του αγόγγυστα τις περισσότερες φορές, φτάνοντας στα όριά της ενίοτε, καθώς καλείται να «πληρώσει» για τα δικά του λάθη μέσα σε μια κοινωνία με νωπές ακόμη τις πληγές του παρελθόντος. Μια Πηνελόπη του Εμφυλίου η Κασσιανή, της ραπτομηχανής κι όχι του  αργαλειού, όπου κι αυτή ακόμη η γυναικεία της υπόσταση πρέπει να θυσιαστεί. Είναι όμως κάτι τέτοιο δυνατό, σαν στήνει τα δικά της δόκανα η ζωή; Σκληρές οι απαντήσεις, όπως τα αγκάθια του ασπάλαθου, ίσως τις ανακαλύψετε μες στις σελίδες του βιβλίου. Καλή αντάμωση για άλλη μια φορά μέσα σ’ αυτές, αγαπημένοι μου φίλοι, μ’ ένα θερμό ευχαριστώ για τη στήριξη και την αγάπη σας όλα αυτά τα χρόνια.

Κυκλοφορεί στις 5 Μαρτίου από τις εκδόσεις Ψυχογιός.